Crwneriaid sydd yn cofnodi ac yn ymchwilio i farwolaethau sydyn, annisgwyl a threisgar. Uwch Grwner Ei Mawrhydi dros Ogledd Cymru (Dwyrain a Chanolog) ac sydd yng ngofal Sir Ddinbych, Conwy, Wrecsam a Sir y Fflint yw Mr John Gittins LL.B (Anrhydedd) sy’n gyfreithiwr.
Nid adroddir pob marwolaeth i’r crwner: yn y rhan fwyaf o achosion, gall Meddyg Teulu neu ddoctor ysbyty roi Tystysgrif Feddygol o achos marwolaeth fel y gellir ei chofrestru gan y cofrestrydd.
Pryd y bydd a wnelo crwner â’r broses?
Dylid adrodd am farwolaeth wrth y crwner pan fydd meddyg yn gwybod neu ag achos rhesymol dros amau bod honno’n farwolaeth:
- o ganlyniad i wenwyn, defnyddio cyffur rheoledig, cynnyrch meddyginiaethol, neu gemegyn gwenwynig;
- a ddigwyddodd o ganlyniad i drawma, trais neu anaf corfforol, p'un ai a achoswyd yn fwriadol ai peidio;
- sy’n gysylltiedig ag unrhyw driniaeth neu weithdrefn feddygol neu debyg ei natur;
- a ddigwyddodd o ganlyniad i hunan-niwed, (gan gynnwys methiant gan y sawl a fu farw i gadw ei fywyd ei hun) boed yn fwriadol neu fel arall;
- a ddigwyddodd o ganlyniad i anaf neu glefyd a gafwyd yn ystod, neu y gellir ei briodoli i, gyrfa waith y sawl a fu farw;
- a ddigwyddodd o ganlyniad i ddamwain hysbysadwy, gwenwyn, neu afiechyd;
- a ddigwyddodd o ganlyniad i esgeulustod neu fethiant o ran gofal gan berson arall;
- a oedd fel arall yn annaturiol.
Dylai'r crwner gael gwybod hefyd os:
- digwyddodd y farwolaeth yn y ddalfa neu fel arall yng ngharchar y wladwriaeth - o ba bynnag achos;
- na fu ymarferydd meddygol i weld yr ymadawedig ar unrhyw adeg yn y 14 diwrnod cyn y farwolaeth a bod dim ymarferydd meddygol ar gael o fewn cyfnod rhesymol i baratoi Tystysgrif Feddygol o Achos Marwolaeth;
- na wŷr neb pwy yw’r ymadawedig;
- nad yw’n hysbys beth oedd achos y farwolaeth.
Pan fydd marwolaeth wedi ei hadrodd wrth y crwner bydd yn rhaid i’r cofrestrydd aros i’r crwner orffen ei ymholiadau cyn y gellir cofrestru’r farwolaeth. Gall yr ymholiadau hyn gymryd amser, felly cymeradwyir cysylltu â swyddfa’r crwner cyn gwneud unrhyw drefniadau ar gyfer angladd.
Beth fydd y crwner yn ei wneud?
Bydd crwneriaid yn ceisio sefydlu achos meddygol y farwolaeth. Os bydd amheuaeth ynglŷn â’r achos yn dilyn post mortem, fe gynhelir cwest. Os bydd yr archwiliad yn dangos fod y farwolaeth yn un naturiol, mae’n bosib na fydd angen cwest ac fe wnaiff y crwner anfon ffurflen at y cofrestrydd marwolaethau fel y gall perthnasau gofrestru’r farwolaeth ac fel y gall y cofrestrydd roi tystysgrif claddedigaeth.
Cwestau
Cynhelir cwest i gofnodi:
- Pwy oedd yr ymadawedig
- Pryd, ble a sut y digwyddodd achos meddygol y farwolaeth
Pan ddeuir i gasgliad, bydd y crwner yn cofnodi’r manylion sydd eu hangen er mwyn cofrestru’r farwolaeth.
Nid yw cwest yn penderfynu ynglŷn ag atebolrwydd sifil neu atebolrwydd troseddol ar ran rhywun a enwir.
Cwestau sydd ar y gweill
Dewiswch ddyddiad i weld pa gwestau sy’n digwydd ar y diwrnod hwnnw:
Mae’n anghyfreithlon gwneud unrhyw recordiadau neu dynnu lluniau o fewn Ystafell y Llys neu yn adeilad y Llys.
Dydd Mercher 18 Mai 2022
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Janet Evans
- Oed: 55
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 04/06/2021
- Amser y cwest: 10am
Lisa Ann Roberts
- Oed: 49
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham Maelor 15/12/2021
- Amser y cwest: 11:30am
William Charles Evans
- Oed: 79
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 23/8/2020
- Amser y cwest: 2pm
Dydd Mawrth 24 Mai 2022
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Raymond Gillespie
- Oed: 83
- Lle a dyddiad marwolaeth: Colwyn Bay 23/10/2021
- Amser y cwest: 10am
Michael David Plumb
- Oed: 36
- Lle a dyddiad marwolaeth: Gungannon 18/7/2021
- Amser y cwest: 2pm
George Henry Bostock
- Oed: 89
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham Maelor 16/2/2021
- Amser y cwest: 3pm
Daniel Gary Hampton-Hanlon
- Oed: 3 mis
- Lle a dyddiad marwolaeth: Rhyl 19/4/2021
- Amser y cwest: 4:30pm
Dydd Mercher 25 Mai 2022
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Irene Boycott
- Oed: 89
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 5/12/2021
- Amser y cwest: 10am
Robert Shorthose
- Oed: 74
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 27/2/2022
- Amser y cwest: 11am
Stephen David Owen
- Oed: 47
- Lle a dyddiad marwolaeth: Colwyn Bay 9/12/2021
- Amser y cwest: 12 hanner dydd
Stephen James McNally
- Oed: 66
- Lle a dyddiad marwolaeth: Flint 16/11/2021
- Amser y cwest: 2pm
Veronica Beryl Newsham
- Oed: 96
- Lle a dyddiad marwolaeth: Holywell 7/9/2021
- Amser y cwest: 3pm
Gary Croft
- Oed: 55
- Lle a dyddiad marwolaeth: Towyn 15/12/2021
- Amser y cwest: 4pm
Dydd Iau 26 Mai 2022
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Pauline Miller
- Oed: 77
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham Maelor 7/12/2021
- Amser y cwest: 9:45am
Beycan Ali
- Oed: 3 mis
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham Maelor 6/3/2021
- Amser y cwest: 10:30am
Brenda Emily Mannall
- Oed: 92
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 13/1/2022
- Amser y cwest: 11:15am
Peter Sydney Hayward Neal
- Oed: 83
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham Maelor 26/1/2022
- Amser y cwest: 12 hanner dydd
Beryl Agnew
- Oed: 83
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham Maelor 10/12/2021
- Amser y cwest: 12:30pm
Ben Christopher Harrison (Gwrandawiad cyn cwest)
- Oed: 37
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 18/12/2020
- Amser y cwest: 2pm
Rhian Woods
- Oed: 57
- Lle a dyddiad marwolaeth: Betws y Coed 12/12/2021
- Amser y cwest: 4pm
Dydd Gwener 27 Mai 2022
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Christine Sylvia Riley
- Oed: 73
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 10/2/2022
- Amser y cwest: 10am
Frank Thomas
- Oed: 78
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham 22/12/2021
- Amser y cwest: 11am
Harry Raymond Elwy Griffiths
- Oed: 71
- Lle a dyddiad marwolaeth: Rhyl 14/12/2021
- Amser y cwest: 12 hanner dydd
Winifred Marie Pedder
- Oed: 88
- Lle a dyddiad marwolaeth: Llandudno Hospital 8/9/2021
- Amser y cwest: 2pm
Enid Wyn Rich
- Oed: 56
- Lle a dyddiad marwolaeth: Mold 18/12/2021
- Amser y cwest: 3pm
Cofrestr Marwolaethau
Os penderfyna’r crwner bod angen cynnal cwest, ni chaiff y farwolaeth ei chofrestru nes bod y cwest wedi ei gwblhau, fodd bynnag rhoddir Tystysgrif Marwolaeth Dros Dro gan y crwner hyd nes y gellir cofrestru’n llawn.
Wedi’r cwest, bydd y crwner yn cofrestru'r farwolaeth gyda chofrestrydd yr ardal lle digwyddodd y farwolaeth. Dyma ble mae swyddfeydd cofrestru Gogledd Cymru (Dwyrain a Chanolog):
Swyddfa y Crwner
Gallwch gysylltu â Swyddfa'r Crwner yn defnyddio'r manylion isod:
Mr John Gittins
Swyddfa Crwner Ei Mawrhydi,
Neuadd y Sir
Ffordd Wynnstay
Rhuthun
LL15 1YN
Ebost: cwrner@sirddinbych.gov.uk
Ffôn: 01824 708 047