Crwneriaid sydd yn cofnodi ac yn ymchwilio i farwolaethau sydyn, annisgwyl a threisgar. Uwch Grwner Ei Mawrhydi dros Ogledd Cymru (Dwyrain a Chanolog) ac sydd yng ngofal Sir Ddinbych, Conwy, Wrecsam a Sir y Fflint yw Mr John Gittins LL.B (Anrhydedd) sy’n gyfreithiwr.
Nid adroddir pob marwolaeth i’r crwner: yn y rhan fwyaf o achosion, gall Meddyg Teulu neu ddoctor ysbyty roi Tystysgrif Feddygol o achos marwolaeth fel y gellir ei chofrestru gan y cofrestrydd.
Pryd y bydd a wnelo crwner â’r broses?
Dylid adrodd am farwolaeth wrth y crwner pan fydd meddyg yn gwybod neu ag achos rhesymol dros amau bod honno’n farwolaeth:
- o ganlyniad i wenwyn, defnyddio cyffur rheoledig, cynnyrch meddyginiaethol, neu gemegyn gwenwynig;
- a ddigwyddodd o ganlyniad i drawma, trais neu anaf corfforol, p'un ai a achoswyd yn fwriadol ai peidio;
- sy’n gysylltiedig ag unrhyw driniaeth neu weithdrefn feddygol neu debyg ei natur;
- a ddigwyddodd o ganlyniad i hunan-niwed, (gan gynnwys methiant gan y sawl a fu farw i gadw ei fywyd ei hun) boed yn fwriadol neu fel arall;
- a ddigwyddodd o ganlyniad i anaf neu glefyd a gafwyd yn ystod, neu y gellir ei briodoli i, gyrfa waith y sawl a fu farw;
- a ddigwyddodd o ganlyniad i ddamwain hysbysadwy, gwenwyn, neu afiechyd;
- a ddigwyddodd o ganlyniad i esgeulustod neu fethiant o ran gofal gan berson arall;
- a oedd fel arall yn annaturiol.
Dylai'r crwner gael gwybod hefyd os:
- digwyddodd y farwolaeth yn y ddalfa neu fel arall yng ngharchar y wladwriaeth - o ba bynnag achos;
- na fu ymarferydd meddygol i weld yr ymadawedig ar unrhyw adeg yn y 14 diwrnod cyn y farwolaeth a bod dim ymarferydd meddygol ar gael o fewn cyfnod rhesymol i baratoi Tystysgrif Feddygol o Achos Marwolaeth;
- na wŷr neb pwy yw’r ymadawedig;
- nad yw’n hysbys beth oedd achos y farwolaeth.
Pan fydd marwolaeth wedi ei hadrodd wrth y crwner bydd yn rhaid i’r cofrestrydd aros i’r crwner orffen ei ymholiadau cyn y gellir cofrestru’r farwolaeth. Gall yr ymholiadau hyn gymryd amser, felly cymeradwyir cysylltu â swyddfa’r crwner cyn gwneud unrhyw drefniadau ar gyfer angladd.
Beth fydd y crwner yn ei wneud?
Bydd crwneriaid yn ceisio sefydlu achos meddygol y farwolaeth. Os bydd amheuaeth ynglŷn â’r achos yn dilyn post mortem, fe gynhelir cwest. Os bydd yr archwiliad yn dangos fod y farwolaeth yn un naturiol, mae’n bosib na fydd angen cwest ac fe wnaiff y crwner anfon ffurflen at y cofrestrydd marwolaethau fel y gall perthnasau gofrestru’r farwolaeth ac fel y gall y cofrestrydd roi tystysgrif claddedigaeth.
Cwestau
Cynhelir cwest i gofnodi:
- Pwy oedd yr ymadawedig
- Pryd, ble a sut y digwyddodd achos meddygol y farwolaeth
Pan ddeuir i gasgliad, bydd y crwner yn cofnodi’r manylion sydd eu hangen er mwyn cofrestru’r farwolaeth.
Nid yw cwest yn penderfynu ynglŷn ag atebolrwydd sifil neu atebolrwydd troseddol ar ran rhywun a enwir.
Cwestau sydd ar y gweill
Dewiswch ddyddiad i weld pa gwestau sy’n digwydd ar y diwrnod hwnnw:
Mae’n anghyfreithlon gwneud unrhyw recordiadau neu dynnu lluniau o fewn Ystafell y Llys neu yn adeilad y Llys.
Dydd Mawrth 5 Hydref 2021
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Jenson Ryan Mark Davies
- Oed: 2 mis
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham Maelor 2/5/2020
- Amser y cwest: 10am
Lorna Margaret Jones
- Oed: 81
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 1/1/2021
- Amser y cwest: 11am
Norman Taylor
- Oed: 77
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 27/3/2021
- Amser y cwest: 12 hanner dydd
Sharn Iona Hughes
- Oed: 58
- Lle a dyddiad marwolaeth: Abergele 21/11/2020
- Amser y cwest: 2pm
Dydd Iau 7 Hydref 2021
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Malcolm Anthony Stocks
- Oed: 66
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham Maelor 9/4/2021
- Amser y cwest: 10am
Gareth Powell Jones
- Oed: 50
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham 18/4/2021
- Amser y cwest: 11am
Joanne Christine Doran
- Oed: 25
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 6/5/2021
- Amser y cwest: 12 hanner dydd
Dorothy Annie Carroll
- Oed: 84
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 16/4/2021
- Amser y cwest: 2pm
Pauline Waring
- Oed: 69
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 21.10.21
- Amser y cwest: 3.30pm
Dydd Llun 11 Hydref 2021
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Andrew Philip Borthwick
- Oed: 18
- Lle a dyddiad marwolaeth: Royal Stoke 13/11/2020
- Amser y cwest: 2.30pm
Dydd Mawrth 12 Hydref 2021
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Thomas Bryan Hobson
- Oed: 27
- Lle a dyddiad marwolaeth: Scotland 4/1/2021
- Amser y cwest: 10am
Doris May Thickett
- Oed: 96
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 29/5/2021
- Amser y cwest: 12 hanner dydd
Veronica Mary Price
- Oed: 70
- Lle a dyddiad marwolaeth: Nightingale House 18/2/2020
- Amser y cwest: 2pm
Dydd Mercher 13 Hydref 2021
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Wallace Beary Davies
- Oed: 84
- Lle a dyddiad marwolaeth: Rossett 4/5/2021
- Amser y cwest: 10am
Glyn Lloyd Owens
- Oed: 89
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 3/5/2021
- Amser y cwest: 11am
Rizal Renaliza Manalo
- Oed: 51
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 14/6/2021
- Amser y cwest: 2pm
Dydd Gwener 15 Hydref 2021
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Nicholas Richard Edwards
- Oed: 27
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham Maelor 30/11/2020
- Amser y cwest: 10am
Joyce Rhona Bass
- Oed: 87
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 08/12/2020
- Amser y cwest: 2pm
Date
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Stephen Curtis Edwards
- Oed: 21
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham Maelor 14/5/2021
- Amser y cwest: 10am
Michael Jones
- Oed: 62
- Lle a dyddiad marwolaeth: Wrexham Maelor 19/5/2021
- Amser y cwest: 12 hanner dydd
David Turnbull
- Oed: 74
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 15/5/2021
- Amser y cwest: 2pm
Alan Frederick Breeze
- Oed: 80
- Lle a dyddiad marwolaeth: Penymynydd 19/3/2021
- Amser y cwest: 3pm
Brian Peter Hough
- Oed: 68
- Lle a dyddiad marwolaeth: Llandudno 18/3/2021
- Amser y cwest: 4pm
Dydd Iau 21 Hydref 2021
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Bernard Shields
- Oed: 84
- Lle a dyddiad marwolaeth: Prestatyn 24/7/2021
- Amser y cwest: 10am
Miles Doran
- Oed: 22
- Lle a dyddiad marwolaeth: Connahs Quay 30/6/2021
- Amser y cwest: 11am
Christopher James Hincks
- Oed: 34
- Lle a dyddiad marwolaeth: Saltney 19/4/2021
- Amser y cwest: 12 hanner dydd
Henry Edward Jordan
- Oed: 83
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 28/6/2021
- Amser y cwest: 2pm
Gethin Wyn Jones
- Oed: 42
- Lle a dyddiad marwolaeth: Llanfairfechan 23/2/2021
- Amser y cwest: 3pm
Anthony Spencer Rhys Rees
- Oed: 78
- Lle a dyddiad marwolaeth: Ruthin 8/6/2021
- Amser y cwest: 4pm
Date
Lleoliad cwest: Cwrt y Crwner, Neuadd y Sir, Ffordd Wynnstay, Rhuthun, Sir Ddinbych, LL15 1YN
Kyle Nicholas James Hurst
- Oed: 29
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 24/1/2021
- Amser y cwest: 10am
Lorna June Hassall
- Oed: 88
- Lle a dyddiad marwolaeth: Glan Clwyd 9/2/2021
- Amser y cwest: 3pm
Cofrestr Marwolaethau
Os penderfyna’r crwner bod angen cynnal cwest, ni chaiff y farwolaeth ei chofrestru nes bod y cwest wedi ei gwblhau, fodd bynnag rhoddir Tystysgrif Marwolaeth Dros Dro gan y crwner hyd nes y gellir cofrestru’n llawn.
Wedi’r cwest, bydd y crwner yn cofrestru'r farwolaeth gyda chofrestrydd yr ardal lle digwyddodd y farwolaeth. Dyma ble mae swyddfeydd cofrestru Gogledd Cymru (Dwyrain a Chanolog):
Swyddfa y Crwner
Gallwch gysylltu â Swyddfa'r Crwner yn defnyddio'r manylion isod:
Mr John Gittins
Swyddfa Crwner Ei Mawrhydi,
Neuadd y Sir
Ffordd Wynnstay
Rhuthun
LL15 1YN
Ebost: cwrner@sirddinbych.gov.uk
Ffôn: 01824 708 047